Door een geschikte veilige omgeving met schuilplaats en een comfortabele rustplek aan jouw paard te bieden kan jij zorgen dat jouw paard vrij van ongemak leeft. Laten wij ons meer in de natuurlijke behoefte van paarden verdiepen en kijken waar je bij jouw paard en zijn omgeving (stal/wei) op kan letten en wat je zou kunnen verbeteren.
Ruimte
In het paardenhouden kan er, hoe goed je het ook bedoeld en met alle liefde die jij aan jouw viervoeter geeft, toch sprake zijn van welzijnsaantasting. Jouw paard kan bijvoorbeeld fysiek ongemak ervaren door te weinig ruimte: de dagelijkse behoefte aan bewegen en het ronduit galloperen. Kijkend naar de behoefte aan oppervlakte per dier hebben 2 tot 3 paarden 1 hectare (10.000m2) aan weide/ruimte nodig.
Wordt jouw paard delen van de dag op stal gehouden dan kan je kijken naar de welzijnsstandaarden van de grootte van een box: minimaal (2 x stokmaat)². Voor paarden wordt een minimale afmeting van 3,5 bij 3,5 m aanbevolen. Dit betekent dat de huidige standaard handelsmaat van 3 x 3 m en een oppervlakte van 9 m² voor veel paarden te klein is. Dus een paard van 1,65 m zou volgens de cijfers gestald moeten worden in een box met een oppervlakte van minimaal 10,89 m² (berekening: 2x 1,65 = 3,30, 3,30 x 3,30 = 10,89). Voor de plafondhoogte geldt: hoger is beter vanwege veiligheid (bij een laag plafond kan hoofdletsel ontstaan als een paard steigert) en ventilatie (bij een hoger plafond vindt meer luchtcirculatie boven de box plaats).
Een groot paard vereist dus ook een grotere stal. Wil je de stalling verrijken omdat weidegang niet mogelijk is, dan kan je kiezen voor een uitloop. Een paardenbox kan worden voorzien van een uitloop zodat jouw paard meer kan bewegen. Een uitloop is een ruimte, eventueel (deels) overdekt, met een bodem die (deels) verhard is, waar één of meer paarden in stap vrij kunnen bewegen.
Voeding
Fysiek ongemak is ook mogelijk via onjuist afgestemde (kracht)voeding en te weinig ruwvoer verspreid over de dag krijgen en daardoor weinig gelegenheid om natuurlijk gedrag te vertonen. We hebben het hier dan over het bewegen, het kauwen en grazen wat paarden in natuurlijke omstandigheden zo'n 16-18 uur per dag doen.
Voorspelbaarheid van de omgeving
Weidegang en juiste training waarin het paard leert hoe hij zijn omgeving kan voorspellen en kan beïnvloeden zijn manieren om welzijn te verbeteren en het paardenleven te verrijken. In zeer voorspelbare leefomstandigheden kunnen dus ongewenste gedragingen ontstaan en erg onvoorspelbare leefomstandigheden kunnen aanleiding zijn voor chronische stress.
De complexiteit van verrijking
Verrijking is dus complexer dan het simpelweg aanbieden van meer weidegang, meer ruimte, training en/of speelgoed. Bij vaststellen of verrijking werkt is niet alleen het belang van het paard een criterium, maar ook de haalbaarheid voor de eigenaar en omgeving. Is het financieel haalbaar en is het vol te houden, anders levert het voor jouw paard en jij als eigenaar nog meer frustratie op.
Soms lost het aangeboden materiaal het gedragsprobleem niet op. Vaak is dan de verrijking niet goed afgestemd op de situatie. Een paard dat voldoende ruwvoer krijgt en toch in zijn gedragingen laat zien dat het welzijn niet optimaal is heeft misschien meer baat bij training en/of meer uitloop. Een paard dat hele dagen in de wei staat en toch niet optimaal functioneert, heeft mogelijk behoefte aan geestelijke en lichamelijke uitdaging. Alleen door de hele situatie goed te meten weet je wat er nodig is en kan je na het introduceren van de aanpassingen op de materialen/voer/ruimte vaststellen of de aangebrachte veranderingen voor het paard een verbetering zijn.
TIPS
Hieronder wat tips voor omgevingsverrijking van jouw paard:
- Geef jouw paard direct sociaal contact met soortgenoten of alleen in het uiterste geval niet soortgenoten bijvoorbeeld een geit (dit laatste heeft dus niet de voorkeur gezien het niet om een soortgenoot gaat en zijn natuurlijke behoefte in sociaal contact niet geheel kan uiten).
- Geef jouw paard activiteiten: training onder het zadel, grondwerk, vrijheidsdressuur en spel.
- Geef jouw paard extra sensorische uitdagingen, dus via de zintuigen. Het ruiken, horen en zien van soortgenoten.
- Geef jouw paard een variatie in voedselaanbod. Meerdere maaltijden, voer in voerbal (afwisselend met andere materialen), voldoende ruwvoer op verschillende plekken in een slowfeeder. Wilgentakken over meerdere plekken in de weide verdeelt geeft jouw paard naast extra kauwmomenten ook extra beweging, wat beide dus welzijnverhogend werkt.